Toch bijzonder te lezen en te horen. Op 8 december 2015 was ik aanwezig bij een bijeenkomst van de Digitale Steden Agenda (DSA), CBS & gemeente Den Haag in Den haag over de bijeenkomst “Samen meten is nog meer weten” Digitale Steden Agenda (DSA), CBS & gemeente Den Haag. Een zeer zinvolle bijeenkomst.

Een van de presentaties werd gegeven door de projectleider van PostNL. Dit bedrijf gaat samen met de Gemeente Schiedam beschadigingen aan het straatmeubilair registeren. Dat is een goede zaak, echter is dat geen burgerverplichting? Voor Smartphones zijn er zelfs app’s zoals ‘BuitenBeter’ waarmee je vervuiling, beschadigingen et cetera aan de gemeente kan doorgeven; ook wanneer je niet weet waar je bent (mooi dat GIS). Het idee van PostNL is deze dienstverlening uit te breiden naar de bewoners en bedrijven. Stapelt de post op bij een oudere; is het slot van een winkel beschadigd; wordt er bij een alcoholist niet opengedaan terwijl een pakketje meerdere keren wordt aangeboden! Een dienstverlening aan de politie? meer ‘sociale ogen’ in de buurt?

Ook Albert Heyn denkt na over dit soort dienstverlening. Bij de kassa wel te verstaan. Vergeetachtige mensen die elke dag een paar pakken koffie komen halen; altijd de portemonnee niet kunnen vinden en denken dat deze gestolen is, uiteraard door de kassamedewerker. Feitelijk een vorm van burgerplicht om op deze mensen te letten, maar hoe ver ga je? Waarom willen deze bedrijven in een gat springen die kennelijk niet door de ‘rest’ van de samenleving wordt opgepakt. Ze willen ergens geld aan verdienen. Hoe grondig gaan ze informatie verzamelen en met wie gaan ze dat delen?

Ik ben een voorstander van sociale controle. Sociale controle maakt een woonomgeving en een bedrijventerrein veiliger; ‘sociale ogen’ wordt dat door sociologen genoemd. Sociale controle klinkt zo negatief niet?

Wanneer commerciële partijen deze taak op zich nemen gaan mijn nekharen overeind staan. De AH’s van deze wereld zijn niet zo ideologisch van aard. De belangrijkste ideologie die zij aanhangen is die van het neoliberalisme: geld verdienen voor de investeerder. Niet mis mee, behalve wanneer het gaat om veiligheid, leefbaarheid en maatschappelijke integriteit! Dat is het veld waar burger, bedrijf en overheid gezamenlijk horen samen te werken. Probleem is echter dat zowel de burger als overheid hier geen oren meer naar hebben. Kijk wat er gebeurd bij de politie: steeds meer in ‘blik’; minder surveilleren op straat. Participatiemaatschappij of zoal in de jaren ’90 in de vorige eeuw: zelfredzaamheid!

Veel kan anders, beter(!) en efficiënter georganiseerd worden. Gemeenten hebben al veel personen professioneel op straat rond wandelen: uiteraard de eigen toezichthouders, de medewerkers van de reiniging en de plantsoenendienst. Wat dacht U van de chauffeurs van de bussen, trams, metro’s en treinen? Beveiligingspersoneel? Zouden de medewerkers van de plantsoenendienst niet weten waar de hangplekken zijn van de jeugd? Volgens mij eerder dan de politie, laat staan de gemeente die er ook wat mee moet, gezien de nieuwe Jeugdwet en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning! Tijdens mijn sessies over Big data binnen het veiligheidsdomein – in de gemeente Schiedam vorige jaar hebben we het over dit onderwerp gehad. Kennelijk komen ideeën nooit alleen.

Laten we veiligheid en leefbaarheid aar houden waar het hoort en dat is niet bij een commerciële organisatie!

Meer doen met veiligheidsinformatie en veiligheids- en leefbaarheidsscans of een Veiligheidsbeeldanalyse? Er is een volledige vernieuwde handleiding en mentor beschikbaar!

Leessuggesties:
Cachet, L. and E. v. d. Torre (1994). De hardnekkige mythe van het blik agenten. Tijdschrift voor Criminologie. 4: 301-315.

Kelling, G. L., et al. (1974). The Kansas City preventive patrol experiment : a summary report. Washington, Police Foundation.

Van der Land, M., et al. (2014). Burgers in veiligheid. Een inventarisatie van burgerparticipatie op het domein van de sociale veiligheid. Amsterdam, Vrije Universiteit Amsterdam, Leerstoel Veiligheid en Burgerschap.

Jacobs, J. (2009). Dood en leven van grote Amerikaanse steden. Amsterdam, Sun Trancity.

Lofland, L. H. (1973). A world of strangers : order and action in urban public space. New York, Basic Books.

Lub, V. (2013). Schoon, heel en werkzaam? Een wetenschappelijke beoordeling van sociale interventies op het terrein van buurtleefbaarheid. Den Haag, Boom | Lemma.

Police Foundation (1981). The Newark foot patrol experiment. Washington, D.C. (1909 K St., N.W., Washington 20006), Police Foundation.

Staaij, D. v. d. (2002). Buurtagent bijna niet op straat. AD. Rotterdam.