Sociologie gebouwde omgeving
Stadssociologie is de studie van gemeenschapsstructuren en organisaties die zich manifesteren in steden en andere relatief dichte menselijke nederzettingen. Een van de belangrijkste onderwerpen is de ‘stedelijke ecologie’ die zich bezighoudt met de patronen van stedelijke gemeenschapsordening en -verandering door sociaaleconomische status, levenscyclus, etniciteit, en met relaties tussen stedenstelsels. Van bijzonder belang zijn de dynamische evoluties van steden en het contrast in de stedelijke structuren door de tijd heen, maatschappijen en de stedelijke schaal. Het begrip ‘gemeenschap’ staat centraal in de stedelijke ecologie; een uitgangspunt van de ecologische benadering is dat de aggregatie van personen in gemeenschappen (bevolkingsdichtheid) belangrijke implicaties heeft voor hun levenskansen, voor het gedrag van groepen en voor de geaggregeerde uitkomsten, waaronder ook overlast en criminaliteit. Een ander aspect van gemeenschapsorganisatie ligt in de geografische manifestatie ervan – denk aan de spreiding, hoewel een louter geografisch reductionisme de theoretische of empirische benadering van het ecologische perspectief niet nauwkeurig zou weergeven.
Wat is een stad?
Een stad is een relatief grote, dichte, permanente, heterogene en politiek autonome nederzetting waarvan de bevolking zich bezighoudt met een reeks niet-agrarische beroepen. Definities van steden en de bijbehorende verschijnselen variëren per tijd en plaats, en per bevolkingsomvang, oppervlakte en functie (Shryock, Siegel en medewerkers 1976, blz. 85-104)(Park et al. 1925). De stad wordt vaak gedefinieerd in termen van bestuurlijk gebied, dat groter kan zijn dan, kleiner is dan of gelijk is aan het gebied van relatief dichte nederzetting dat omvat wat anders bekend staat als de eigenlijke stad. De buitenwijk is een minder dichte, maar permanente nederzetting die buiten de eigenlijke stad ligt en populaties bevat die meestal sociale en economische banden hebben met de stad. Denk hierbij aan wijken als Leidsche Rijn bij Utrecht.
Definities van stedelijk(heid) variëren per land; in de Verenigde Staten verwijst de term naar de omvang van de bevolking van 2.500 of meer die in steden of steden woont en naar bevolkingsgroepen die in verstedelijkte gebieden wonen, inclusief voorsteden. In andere landen variëren de ondergrenzen voor nederzettingen die worden gedefinieerd als stedelijk, tussen 200 en 50.000 personen. De definities van de Verenigde Naties van stedelijke gebieden gaan uit van een bevolking van 20.000 of meer, en steden een bevolking van 100.000 of meer. Verstedelijking verwijst naar de economische en sociale veranderingen die gepaard gaan met de bevolkingsconcentratie in stedelijke gebieden en de groei van steden en hun omliggende gebieden.
Steden contrasteren met andere gebieden waarmee ze verbonden zijn en de beschavingen waarvan ze deel uitmaken. Steden zijn centra van markten, regeringen, religie en cultuur ((Weber 1958), pp. 65-89).
Een gemeenschap is een bevolking die een fysieke omgeving deelt en een gemeenschappelijk en onderling afhankelijk leven leidt. De grootte, dichtheid en heterogeniteit van de stedelijke gemeenschap zijn beschreven als leidend tot ‘urbanisme als een manier van leven’, die organisatorische, attitudinale en ecologische componenten bevat die verschillen van die van landelijke gebieden (Park et al. 1925; Wirth 1938). Ook in landen kunnen gemeenschappen verschillen. Denk aan de ‘sportieve – voetbal – spanningen’ tussen Rotterdam (010) en Amsterdam (020)!
Bij het analyseren daarvan maken wij graag gebruik van Geografische Analyse Systemen (Location Intelligence). Een kaart vertelt immers meer dan een tabel of een grafiek. Een belangrijk voordeel van een kaart is, dat deze óók kan dienen als een grafiek.
[V] Hoe kan een gemeente – met een terugtrekkende beweging van de politie – een buurt veilig maken! [A] Heel vaak kan dat door hele simpele en goedkope maatregelen. Het herinrichting van een openbare ruimte lost vaak al veel problemen op.
Naast de bestaande kwalitatieve- en kwantitatieve instrumenten, kunnen wij dus ook Business Intelligence– (BI) en Geografische Analyse technieken (GIS) inzetten voor het in beeld krijgen van wat ‘goed’ en ‘fout’ gaat binnen een gemeenschap.
GPS gebruiken voor leefbaarheid en veiligheid?
De Stadsonderzoeker kan laten zien wat er allemaal mogelijk is met simpele middelen als een smartwatchen, ‘wandel-GPS-en’ en fotocamera’s. Vooral een goede wandel GPS is goudwaard om de leefbaarheid en veiligheid in buurten te bevorderen. Voor dit doel heeft ons bureau GPS-materiaal voorhanden. De verzamelde informatie kan verwerkt worden in een Geografisch Informatie Systeem voor verdere analyse. Interesse? Neem contact op! Ook wanneer u zelf geen beschikking hebt over dit soort materialen.
De Stadsonderzoeker is betrokken bij de cursussen “Big Data in het veiligheidsdomein”, “High Impact Crimes” en “ van het Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid. Neem contact met ons op wanneer u interesse hebt in het volgen van deze cursussen. Via de Stadsonderzoeker / UrbanResearch krijgt u 10% korting per deelnemer op het cursusaanbod van het Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid.
De Stadsonderzoeker 